ELEKTRİKLİ OTOBÜSTEN ÖNCE KURUMSAL DÖNÜŞÜM ŞART

Mercedes-Benz Türk’ün Şehir içi Otobüs ve Kamu Satış Grup Müdürü Orhan Çavuş ile elektrikli otobüs ve mevcut durumlar hakkında görüştük. Gelecekte fosil yakıtların artık olamayacağına değinen Çavuş, “yakın zamanda çok hızlı bir dönüşüm bekliyoruz” dedi.

Hem hafif ticari hem de ağır ticari araçlarda elektrikli üretimi hareketlendi. Mercedes-Benz Türk olarak bu akımın siz neresindesiniz?

Gerçekten de elektrikli araçlar tahminimizden çok daha hızlı bir şekilde hayatımıza girdi. Emisyon değerleri konusunda değişen yasal gerekliliklerin içten yanmalı motorlarla karşılanması gün geçtikçe daha da zorlaşırken, Mercedes-Benz Türk olarak biz de hem yasal gereklilikler hem de karbon nötr gelecek vizyonumuz doğrultusunda yatırımlarımızı ağırlıklı olarak elektrikli araçlara yönlendiriyoruz. Bu çalışmalarımız doğrultusunda, şehir içi otobüs sektörünün en önemli oyuncuları arasında yer alan Mercedes-Benz Conecto’nun hibrit modeli Mercedes-Benz Conecto Hybrid’i Eylül 2022’de Türkiye'de satışa sunduk. Hoşdere Otobüs Fabrikamızda üretilen Mercedes-Benz Conecto Hybrid, geleneksel dizel motorlu Conecto modelimize göre yüzde 6,5’e varan yakıt tasarrufu sağlıyor. Yılda 80.000 km yol kat eden Mercedes-Benz Conecto Hybrid, gerçekleştirdiği yakıt tasarrufu sayesinde ortalama 5.2 ton CO2’in çevreye salımının önüne geçiyor.

Bahsetmek istediğim bir diğer aracımız ise Mannheim fabrikamızda üretilen eCitaro. Akıllı ve çevreci ulaşım çözümleri alanındaki yatırımlarını seri üretim araçlar ile yollara taşımayı sürdüren Mercedes-Benz, elektrikli şehir içi otobüs eCitaro Solo ile sıfır emisyonlu seyahat alanında sektöre öncülük ediyor.

Elektrikli Otobüs Stoktan Üretip Satılacak Bir Ürün Değil

Biz elektrikli araçların satışını esasında bütün bir paket halinde ele alıyoruz. Öncelikle hat ve e-mobilite danışmanlığı çerçevesinde müşterimizin en verimli şekilde operasyonunu yürüteceği araç kapsamını ve gerekli şarj alt yapısını belirliyoruz. Teklif aşamasından araçların operasyona çıkmasına kadar gerekli her türlü simülasyon, müşteri ihtiyacına göre donanımı belirlenmiş araç, şarj istasyonu, elektrik alt yapısı, şarj ve filo yazılımları ile müşterilerimize kapsamlı paket halinde bir ürün sunabiliyoruz.

Otomobiller için büyük bir sıkıntı olmayabilir lakin bir otobüsü şarj etmek istediğinizde 150KW enerji çekiyor. Bu tüketim 75-150 konutun tüketim değerine eşdeğer. Müşterinin imkanları ve çalışma koşullarına göre 4-5 veya 6 batarya paketli versiyonlar önerilebiliyor. Bunların her birinde menzil ve maliyet farkları mevcut. Eğer gereksinimi düşük ve uygun koşullar mevcut ise daha uygun batarya paketleri ile alım maliyeti kolaylaşabiliyor. Keza batarya büyütüldüğünde menzil açısından verimlilik bir miktar düşüyor, çünkü bu bataryaların oluşturduğu ağırlığı taşımanın da bir enerji maliyeti var. Ayrıca daha çok batarya daha az yolcu kapasitesi anlamına geliyor.

Araçların her birinin şarj edilmesi ve sefere hazır hale gelmesi için yazılım gereksinimleri var. Açıkçası geleneksel satış süreci tamamen değişiyor. Önceden müşteri bize fiyat sorardı, artık biz onlara nerede, ne zaman, hangi koşullarda çalışacağını soracağız.

Hibrit Conecto artık yollarda; nerelere satıldı ve aracın performansı bulunduğu pazarlarda ölçülüyor mu?

Aracın Avrupalı versiyonu Citaro Hybrid uzun yıllardır yollarda ve oldukça tercih edilen bir model oldu. Öyle ki Avrupa’da satılan neredeyse tüm dizel Citaro otobüsler hybrid olarak tercih ediliyor diyebiliriz. Conecto Hybrid ise satışa açıldığından bu yana Fransa, Romanya, Çekya olmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerine ihraç edildi. Yılsonuna kadar mevcut satış rakamının üç katına ulaşacağımızı öngörüyoruz. Türkiye’de ise geçen yılki lansman aracımızı İstanbul’da bir halk otobüsü  müşterimize verdik ve aldığımız geri bildirimler memnun edici seviyede. 

Conecto hybrid aracınızın özellikleri ve teknolojisini anlatır mısınız?

Hybrid aracımız sıfır emisyon dünyasına kademeli geçiş amacıyla yapılmış bir ürün olarak tasarlandı. Teknik olarak mevcut içten yanmalı motorumuz ile şanzıman arasına yerleştirilmiş bir elektrik motoru bulunmakta. Gazsız  sürüş ve  frenlemede  meydana çıkan atıl enerji, elektrik enerjisine çevrilip depolanması için de aracın tavanında 2 adet kapasitör adını  verdiğimiz akülerimiz mevcut. Depolanan elektrik enerjisi ile aracın kalkış anında elektrik motoru devreye girer ve içten yanmalı motor ile koordineli olarak aracın hareket etmesine katkı sağlar. Bu noktada en yoğun yakıt sarfiyatının dur kalk evresinde olduğunu göz önünde bulundurursak şehir içi trafikte bu sistemin fayda sağladığını söyleyebiliriz.  Bu sistem sayesinde yapılan testler neticesinde kullanım koşullarına bağlı olarak %6,5 a varan bir yakıt tasarrufu sağlandığı görüldü.

Kamu kurumlarından elektrikli ve hibrit otobüsler için ciddi teklifler sizlere ulaşıyor mu?

Kamu kuruluşlarının düşük veya sıfır emisyonlu araçlara ilgisi her geçen gün artıyor. İletişimde olduğumuz belediyelerin önemli bir kısmı bu konularda bizden detaylı bilgi ve gösterge niteliğinde fiyat teklifi talebinde bulunuyor. Bu tip araçlar Avrupa’da çok yaygınlaştı. 2030 yılında şehir içi otobüslerin tamamı sıfır emisyonlu olarak teslim edilmek zorunda. Bizim regülasyonlarımızın da bugüne kadar olduğu gibi uyum prensipleri çerçevesinde Avrupa Birliği regülasyonlarını bu konuda da takip etmesi beklenir. Son 6-7 yılda elektrikli otobüslerin Türkiye’de çok sınırlı satışı olduğunu gördük, önümüzdeki yıllarda ise satış adetlerinin önemli ölçüde artmasını bekliyoruz.

Elektrikli otobüslerin mevcut fiyatları, gerekli şarj ve elektrik alt yapı yatırımları ile birlikte değerlendirildiğinde toplam sahip olma maliyetlerinin dizellere göre çok daha yüksek olduğu görülüyor; ancak uzun vadede elektrikli araçların sağladığı çevreci avantajların yanına ekonomik avantajlarında eklenmesini bekliyoruz. Bu noktada elektrikli otobüsler ile birlikte tamamen yeni bir işletme anlayışına geçmek gerekiyor. Biz elektrikli araç satışına tüm bileşenleri ile hazırız. Danışmanlık aşamasından, gerekli şarj ve elektrik alt yapısı ve bunların yazılımlarına kadar her türlü detayı sunabiliyoruz.

Öte yandan bu dönüşüm aniden olmayacak; bunun da farkındayız. Sıfır emisyona geçiş aşamasında dizel/hybrid araçlar da değerlendirilebilir. Yine de şu anda sıfır emisyonlu araçlarla ilgi daha fazla soru ve talep geldiğini söyleyebilirim.  

Conecto aracınızın son bir yılda EURO fiyatında dahi önemli bir yükseliş yaşandı. Bu artış devam edecek midir, nihayete erdi diyebilir miyiz?

Bu durum Conecto’da olduğu gibi diğer otobüs modellerimizin, kamyonlarımızın yanı sıra tüm otomotiv markalarının tüm ürünleri için geçerli. Fiyatlar serbest ekonomi ortamında maliyetler ve arz/talep dengesi çerçevesinde belirleniyor. Euro bölgesi ülkelerinde pandemi ile birlikte pek çok hammadde veya ara malzemeler belli dönemlerde bulunamadı veya eskisine göre daha yüksek fiyatlara tedarik edilebildi. Bugün de bazı parçalar için dönem dönem aynı durum yaşanıyor. Son birkaç yılda yaşanan fiyat artışlarının önümüzdeki günlerde bir miktar yavaşlamasını  bekliyoruz, fakat pandemi öncesine dönem gibi olması zaman alacaktır.

Müşteriler şanzıman seçiminde nelere dikkat etmeli siz hangi şanzımanı öneriyorsunuz?

Şehir içi otobüslerimizde kendini ispatlamış global firmaların ürünlerini kullanıyoruz. Conecto araçlarımızda 2 farklı şanzıman seçeneği bulunuyor. Müşterilerimiz araçlarının sipariş aşamasında belirtmek suretiyle istedikleri markayı fiyat farkı olmaksızın alabilir. Müşterilerimiz seçimlerini yaparken; ürünlerin teknik olarak ne kadar dayanıklı ve uzun ömürlü olduğunu, parça bulunabilirliği, SSH hizmetleri kalitesi ve nihayetinde uzun dönemli sahip olma maliyetini göz önünde bulundurabilirler. 

HALK ULAŞIM AĞUSTOS 2023