İETT Genel Müdürü Dr. Hayri Baraçlı: Geleceği İstiyorsanız Değişmek Zorundasınız

Dünyanın Parlayan Yıldızı Konumuna Gelen Türkiye'deki Değişim Ve Gelişim Rüzgârı En Başta İstanbul'da Hissediliyor. Tüm Gözlerin Çevrildiği Son Dönemde Kentin Ulaşımında Da Önemli Gelişmeler Yaşınıyor. 140 Yıllık Geçmişiyle İstanbullulara Şehiriçi Ulaşım Hizmeti Veren İett Bir Taraftan Hizmet Kalitesini Arttırırken Bir Taraftan Da Kendi Bünyesine Bağlı Halk Otobüslerinin Değişimine Öncülük Ediyor. Büyük Değişimin Kaptan Koltuğunda Oturan İett Genel Müdürü Dr. Hayri Baraçlı Bu Sayıdaki Konuğumuz.

İnternet ortamında yapılan halk oylaması sonucunda yeni kurulan Otobüs A.Ş. işletmesi otobüsleri "Erguvan", halk otobüsleri "Turkuvaz" renklerini kullanmaya başladılar. Bu günlerde de İETT otobüslerinin yeni rengi için anket çalışması devam ediyor. Yeni renk ne olacak sizce?

Yeni renk sarı gibi görünüyor. Otobüslerin rengi konusunda henüz netleşmiş bir şey yok. Anket çalışmalarımız devam ediyor. Şu anda yüksek olan tercih sarı ama oylama devam ediyor.

İstanbul şehiriçi ulaşımda değişimin sadece renkte kalmadığını biliyoruz. İETT olarak son dönemde ne gibi çalışmalar içerisinde olduğunuzu, İstanbulluları önümüzdeki dönemde ne gibi yeniliklerin beklediğinden biraz bahseder misiniz?

İETT olarak kendimiz için farklı hedefler koyuyoruz. Engellilere uygun, kontrol merkezinden tüm araçlarımızın takip edilebildiği, en az Avrupa standartlarında bir hizmet kalitesi sunabilmek. Bu çerçevede sadece renk değişimi değil; tüm otobüslerimizi engellilere uygun hale getirebilmek, karbon salınımı daha az olan çevreye duyarlı otobüsler, CNG li otobüsler gibi çalışmaları hayata geçirerek hizmet kalitesini arttırabilecek tarzda bir anlayışa sahip olmamız gerekiyor. Bu bakımdan şoförlerimizi eğitiyoruz. Bizim de kurumsal kimlik çalışmalarımız var. Otobüslerimizi yeniliyoruz. Otobüs içi ekranlarımızın yanı sıra güvenliği arttırma amacıyla otobüs içi kamera sistemi çalışmalarımız var. İETT olarak sürekli bir yenilenme ve farklılaşma çalışması içindeyiz. Tabi ki bunları yaparken değişen şartlara da ayak uydurabilecek tarzda vizyonel projeleri de ortaya koyabiliyoruz. İşte paso ve kart hizmetlerinin evlere ulaşımının sağlanması, araç çekici hizmetlerinin daha profesyonelce yapılması, sadece metrobüs hattında değil tüm hatlarda otobüslerin hız, güzergâh, zaman denetimlerinin yapılması gibi şu an aklıma gelmeyen birçok çalışmalar var. Bu arada Entegre üretim sistemi, kalite belgesi çalışmalarını aldık. ISO 9000, 14000 ve 18000 gibi. Yani sadece ürün sunumunda değil geri hizmette de bazı çalışmalar yaparak İstanbul halkına kaliteli hizmeti sunabilmek adına sadece otobüslerin yenilenmesi değil geride de bazı çalışmalar yaparak kaliteyi arttırmaya çalışıyoruz çünkü biz İETT olarak şunu kabul ediyoruz. Bir ürünün sunum kalitesi değil üretim kalitesi de önemli olduğu için hizmetin üretiminde ki faaliyetlerle ilgili sürekli olarak iyileştirme çalışmaları yapıyoruz.  Sadece garajlarda değil yönetim bazında, sadece otobüste değil tüm sistemde bu iyileştirmeleri yapma çalışmaları içersindeyiz.

Birbiri ardına yapılan ihalelerle İETT filosunun hızla yenilendiğini görüyoruz. İlk etapta kaç otobüsü yenilemeyi düşünüyorsunuz?  

En son 279 araç ihalesi yaptık. Bunlar soloydu. Bir de körüklü araç ihalesi yaptık. İlk etapta yenilenecek otobüs sayısını yaklaşık 500. Ama otobüs yenileyerek hizmet kalitesi artmıyor. Biz bu hizmeti sunarken üretim aşamasındaki problem çalışmalarını yaparak kaliteli hizmeti sunma şansımız daha da artıyor. O bakımdan otobüs yenileyerek her şeyden kurtulamıyoruz. Geride ki problemleri de çözmemiz gerekiyor. Hem standartlarımıza hem de şartlarımıza uygun araçları bizim isteklerimiz doğrultusunda alıyoruz. 279 aracımızın ihalesi kesinleşti. Basın lansmanıyla duyurusun yapacağız.

İstanbul Kart uygulamasına başladınız. Akbiller bir ara kaldırılıyordu daha sonra beraber kullanılacak denildi. Peki bu uygulama başarıya ulaştı mı?

Öncelikle şunu bir düzeltelim; akbiller kalkmıyordu fakat öyle bir algı oluştu. Sadece süresi dolan, ekonomik ömrü dolmuş olan akbiller kalkacaktı. Şu anda hem akbil hem İstanbul Kart kullanımı devam etmekte.  Ancak kullanımı kolay ve kullanım alanı daha geniş olmasından dolayı İstanbul Kart'a büyük bir talep var. Diğer taraftan ise vatandaşlarımızın bir kısmı akbil kullanmaya devam etmekte.

Durak mesafe ücreti şu anda metrobüste uygulanıyor. Bunu otobüste de kullanmayı düşünüyor musunuz?

Şehiriçi ulaşımda otobüslere yönelik mesafe ücretlendirme çalışmalarımız var. Modelleme üzerinde çalışıyoruz. Uygulamanın hayata geçişi konusunda bir tarih söylemek için henüz erken.

Geçtiğimiz yıla kadar İETT İstanbul'da otobüs ile toplu taşıma hizmeti veren tek kuruluştu. Şimdi ise aynı kulvarda İBB'ye bağlı çalışan Otobüs A.Ş. de var. Bu durum İstanbul'un ulaşımında bir sıkıntıya yol atçı mı?

Öyle bir sıkıntı söz konusu değil. Bu bir algı durumudur. Yani şu anda İstanbul da toplu ulaşımın düzenlenmesi ve denetlenmesi faaliyetlerini UKOME ile bağlantı olarak İETT gerçekleştiriyor. Otobüs A.Ş.'nin hatlarının denetlenmesi ve düzenlemesi işini de İETT gerçekleştirecek.

10 yıl sonraya bakarsak İETT İstanbulluya nasıl bir hizmet sunacak?

İETT'nin 10 yıllık vizyonunda 4D'si var. Yani "Düzenleyici, Denetleyici, Dengeleyici ve Danışmanlık". Toplu taşımada belirli bir sayıdaki otobüsüyle piyasada "Dengeleyicidir". Toplu ulaşımı "Düzenler" ve "Denetler". Aynı zamanda da ulusal ve uluslar arası alanda lastik tekerlekli toplu ulaşımla ilgili faaliyetler de "Danışmanlık" yapabilecek bir kurumdur.

İstanbulluya hizmet anlamında ise; engelli erişimine uygun, teknolojik tüm altyapısı hazır, akıllı duraklarıyla, mobil uygulamalarıyla, İstanbul halkına hizmet verebilen aynı zamanda uluslar arası standartlarda çevreye uyumlu hizmet sunan bir kurum olma yolunda ilerliyoruz. Bunları daha da genişletebiliriz ama genelde İETT; insan odaklı olarak teknolojiyi, çevreyi, maliyetleri, etkinliği sağlayabilecek bir kurum olacak.

2012 yılı itibarıyla vatandaşlarımız cep telefonundan otobüs saatlerinden, otobüsün nerede olduğunu kadar her şeyi görebilecek. Bir de şu anda test aşamasında olan"Nerede Bu Otobüs" uygulaması var. Onun dışında bildiğiniz gibi "Mobil İETT" uygulamasıyla bütün hat, otobüs ve duraklarımız görülüyor.

Halk Otobüsçüleri muavinlerin kalkması ve havuz sisteminin başlamasıyla beraber akbilde artış olmasına rağmen bir gelir kaybı yaşadıklarını ifade ediyorlar. Bu konuda bir iyileştirme yapılacak mı?  

Birçok halk otobüsçüsü de yeni sistemle birlikte gelir artışın yaşandığını söylüyor.  Biz özel halk otobüsü esnafının dalgalı değil düzenli ve sürekli para kazanmasından yanayız. Düzen ve süreklilik için de yatırıma ihtiyaç vardır. Yatırıma ihtiyaç olduğu için ilk başlangıçta kalite çalışmaları maliyetleri arttırır, kârlılığı azaltır gibi olsa da bir müddet sonra bu çalışmalar kârlılığı sürekli hale getirdiğinden dolayı uzun solukludur. O bakımdan biz, hem muavin hem de diğer çalışmalarla hizmet kalitesinin sürekliliğini sağlayarak kazançlarında sürekli olmasını istiyoruz. Ama tabi ki yüksek kazançlar yakalamak çok mümkün değil. O da bir standart haline gelecektir. Şöyle bir şey var; çok mu, sürekli mi? İnsanlar genelde çoğu tercih ederler. Sürekliliği tercihi etme noktasında insanları ikna etmemiz lazım. İlkokulda bize öğrettikleri bir şey var; altın yumurtlayan tavuğu kesme işi. Tavuk her gün altın mı yumurtlasın yoksa tavuğu kesip bütün altınları mı alalım. Tavuğu kesersek alacak altın kalmaz. O yüzden tavuğu beslemek lazım.

Bir gerçek var değişim zordur ama değişim gelecektir. Geleceği istiyorsanız değişmek zorundasınız. Değişmeyen tek şey değişimdir. Değişim olmazsa ilerleme kaydedilmez. O yüzden bizler fark yaratmak zorundayız ve yapacağız.