Kemerburgaz Kent Ormanı'nda Nostaljik Yolculuk

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 29 Ekim’de hizmete açılan Kemerburgaz Kent Ormanı’nda İstanbullulara nostaljik bir deneyim sunuyor. İETT ve Boğaziçi Yönetim A.Ş işbirliği ile 1920’lerden günümüze, şehir içi ulaşımında hizmet veren ve İstanbul ile özdeşleşen 8 ulaşım aracı, Kemerburgaz Kent Ormanı’nda İstanbullular ile buluşuyor. “Nostalji Ormanda” konsepti ile İstanbulluların ilgisine sunulan sergi, tarihten günümüze büyük değişimler geçiren kent içi ulaşım araçlarının tanınmasını amaçlıyor. Kent Ormanı’nda açık alanda sergilenen nostaljik araçlar, iki ay süreyle ücretsiz ziyaret edilebilecek.

EN YAŞLISI 1927 MODEL

149. yılını kutlayan İETT’nin, en yaşlısı 93 yaşında olan nostaljik araçların marka ve modelleri şunlar:

• 1927 model Renault-Scémia TN-PN 06 otobüs (Fransa imalâtı)
• 1943 model Scania-Vabis kamyon sasisi üzerine imal edilen otobüs (Türk-isveç imalâtı)
• 1951 model Büssing 5500 TU.10 model otobüs (Batı Almanya imalâtı)
• 1958 model Mercedes-Benz O321H-L model otobüs (Batı Almanya imalâtı)
• 1968 model Leyland Levend MCW 45/34 model otobüs (ingiltere imalâtı)
• 1968 model Latille-Floirat sasi üzerine imal edilen ilk Türk troleybüsü “Tosun” (Fransa
• imalâtı)
• 1983 model MAN SL-200 model otobüs (Türkiye imalâtı)
• 1994 model Ikarus 260.25 model otobüs (Macaristan imalâtı)

Dönemin teknoloji ve estetik anlayışını yansıtan, yıllarca insanları gidecekleri yere ulaştırmış araçlar, farklı tarihlerde kente hizmet sundu:

İLK SEFERİN BİLET ÜCRETİ 5 KURUŞ

1927 yılında, tramvay şebekesine destek ve alternatif taşımacılık yapmak üzere Fransa’dan dört adet Renault-Scémia otobüs satın alındı. 21 Ekim 1927 sabahından itibaren 5 kuruşluk bilet ücreti karşılığında “Beyazıt Meydanı-Bakırcılar-Fuatpasa- Mercan-Fincancılar-Sultanhamam-Eminönü Eski Postane” arasında sefere başladı.

TÜRK-İSVEÇ İMALÂTI 1943 MODEL SCANİA-VABİS

2. Dünya Savası yıllarında dış ülkelerden otobüs temin edilememesi üzerine, İETT idaresi tarafından İsveç’ten ithal edilen 15 kamyon şasisinin üzerine kabin mont edilerek y toplu tasıma aracı haline getirildi. Modifiyeli araçlar, 1943 yılı Nisan’ında hizmete girdi.

Toplam 15 otobüslük filo, 1943-49 yılları arasında 6 yıl boyunca İstanbul halkına hizmet verdi. Ortalama 30 kişi alabilen bu araçlar, savaş yıllarında İstanbullulara verilen hizmetin aksamasını sağladı.

1951 MODEL BÜSSİNG 5500 TU.10 MODEL OTOBÜS

Büssing-Trambus 5500-6000 model otobüsler, 1951-52 yılları arasında Federal Almanya’dan satın alındı. Büssingler’in dış cephelerine boyanan hâkim renk “vişne çürüğü” ve geri kalan kısımlarıysa parlak “altın sarısı”ydı. Büssing, 5500 ve 6000 modellerinin boyu 9.00 metre, eni 2.45 metre ve yerden itibaren yükseklikleri de 2.93 metreydi. Almanya’dan satın alınan Büssing-5500’ler, her biri toplam 33 bin liraya mal oldu. Otobüsler, 1980 yılında 29 yasında iken servisten çıkartıldılar.

1958 MODEL MERCEDES-BENZ

Mercedes-Benz O321H-L model otobüsler İETT İdaresi’ne 1958 yılında katılmaya başladı.  Otobüsler ilk hizmete girdikleri yıllarda, genellikle prestij hatlar olarak kabul edilen güzergahlarda çalıştırıldı. İlerleyen süreç içinde filoya takviye yeni araçların katılmasıyla beraber eskiyen Mercedesler, İstanbul’un çeşitli uç semtlerine kadar yolcu taşımaya başladı. Filonun tamamı, 22 yıllık ömürleri boyunca kentin Avrupa yakasında ve Şişli, Levend, Pazartekke depolarına bağlı şekilde hizmet verdi.

İNGİLTERE İMALÂTI LEYLAND LEVEND MCW 45/34 MODEL OTOBÜS

İngiltere’nin Leyland firmasından 300 adet alınan MCW 45-34 model otobüsler, 1968’in Ekim ayından itibaren peyderpey servise konuldu. Leyland-Levend MCW 45-34 modeli dünyada yalnızca 300 adet imal edildi. Kendilerine özgü dizaynları, yarı-otomatik vites tertibatları, ışığı geçiren ancak ısıyı engelleyen özel camları, geniş arka sahanlıkları, rahat koltukları ve sık görünümleriyle İstanbullular tarafından kısa sürede sevilerek benimsendi. Leylandlar, 24 yıl boyunca hizmet verdikten sonra 15 Aralık 1992’de hizmet dışı bırakıldılar.

İLK TÜRK TROLEYBÜSÜ “TOSUN”

İlk Türk Troleybüsü: 'Tosun' şehir içi taşımacılığında son derece ekonomik oldukları görülen troleybüslerin ekonomik sıkıntılar sebebiyle ithalat yoluyla sayılarının artırılmasının mümkün olamayacağı anlaşılınca, İETT alternatif bir çözüm üzerinde yoğunlaştı: Kendi troleybüsünü kendisi imal etti. İçlerinde elektrik mühendisi Vural Erül Bey’in bulunduğu bir grup cefakâr ve azimli İETT personeli, aylar süren çalışmalar sonucunda Latille-Floirat otobüsü “İlk Türk Troleybüsü” olarak yeniden inşa etti.

1978-81 yılları haricinde, troleybüs şebekesinin iptal edildiği Haziran 1984’e kadar yüzbinlerce İstanbulluyu taşıdıktan sonra emekli edildi.

TÜRK İMALATI 1983 MODEL MAN SL-200 MODEL OTOBÜS

1983-86 yılları arasında İstanbul’da üretilen MAN SL-200 model otobüsler çeyrek asırdan fazla bir süre çalıştılar. 2501-3150 arası numara verilen 650 solo otobüslük filo, kentin hemen hemen tüm hatlarında servise çıkarıldı.

1994 MODEL IKARUS 260.25 MODEL OTOBÜS

1990-1994 yılları arasında Macaristan’dan ithal edilen 1149 adet solo Ikarus 260.25 model otobüs, kentin uzun bir süre yükünü çekti.