İstanbul’un üvey evlatları halk otobüsleri… Şehrin tüm yükünü 24 saat taşıyan, ücretsiz ve indirimli onca kaleme hizmet veren, birçok günde bedava taşımacılık yaptırılan halk otobüslerine “vurun abalıya” misali yaptırımların ardı arkası kesilmiyor. Acaba halk otobüsleri olamasa bu yaptırımlar nasıl hayat bulacak?
Başlıkta belirttiğim yolcu ücretleri değil. Çünkü yolcu bizde bedava taksi ve minibüste ise bedava. Bizde çalışmak parayla, teknoloji parayla, yolcu ise bedava. Taksi ve minibüslerde ise yolcu parayla, hizmet bedava…
Şuan dünyanın en pahalı yakıtını günlük alarak en ucuz taşımacığı sunmaktayız. Dünyanın en teknolojik otobüsleri ile filomuzu yenileyerek ücretsiz yolculuk imkanı sunmaktayız. 24 saate yakın hizmet verirken en yüksek cezalarla karşılaşmaktayız. En sıkışık trafikte belki de en bozuk yollarda bu hizmeti sağlarken durmadan araç değişim baskılarına maruz kalmaktayız. Daha da ötesi herkese bedava olan hizmetleri de parayla almaktayız. Böylesi hizmetler sunarken hiçbir destek göremeyen bu esnafın ise halen ayak kalma mücadelesine herkes sağır durmakta.
Üveylik Bu Olsa Gerek
İstanbul’da 6000 minibüs, 17000 taksi ve 3000 halk otobüsü var. Sayıları 23000’i bulan taksi ve minibüs esnafına ücretsiz kameralar takılırken halk otobüslerine kamera, uydu cihazı ve akbiller para ile takılmaktadır. Ücretsiz hizmeti sunan ve sayıda sadece 3000’i bulan bu esnafa yapılan haksızlık değil de nedir? İlgili makamlar bu ayrımcılığı açıklamalıdır. Minibüs ve taksi esnafına bu hizmetlerin ücretsiz sunulmasını asla eleştirmiyorum. Doğru ve yerinde bir karardır. Lakin halk otobüslerine yapılan ise kat kat haksız bir durumdur.
Akbil cihazlarının değişiminde 2900 TL gibi bir rakam araç başı istendi. Oysaki BELBİM’in aylık olarak araçlardan hizmet bedeli olarak kestiği bir ücret mevcut. Bu hizmet bedeli karşılığında cihaz değişimi ücretsiz sağlanmalıydı. Şimdi ise önümüze uydu cihazlarının değişimi geldi. Araç başı 10.000 TL gibi bir rakama tekabül eden bu değişim için de yine halk otobüs esnafından para talep edilecek.
Gelirleri her geçen gün düşen, yapılması gereken zamları uygulamaya konulmayan ve ücretsiz 26 kalem yolcu taşıyan halk otobüslerinden böyle değişim ücreti talebi üvey evlatlığın temsilidir. Hele ki rakibi olan minibüs ve taksilere bu imkan ücretsiz olarak sunulurken…
Ceza Rekoru Kırıyoruz
Bir ulaşım sistemi düşünün ki minibüsü, taksisi, dolmuşu ve halk otobüsü var. Hiçbirine denetim ve ceza yok. Sadece halk otobüslerine. Özellikle ALO153 sayesinde halk otobüsleri şuan ceza rekoru kırmaktadır. Oysaki tüm İstanbullular bilmektedir ki toplu ulaşım hizmeti veren en iyi şoförler halk otobüs şoförleridir. Lakin en çok cezaya maruz kalan da halk otobüs şoförleri oluyor. Çünkü diğer otoritelerde denetim dahi yok. halk otobüslerinde ise inanması zor bir ceza skalası ve ALO153 var.
İddia sahibi iddiasını ispat ile mükelleftir. Oysaki ALO153’e yapılan şikayetlerde buna asla bakılmamaktadır. Şikayetin aslı olup olmadığı bile çoğu zaman meçhul. 2016 yılında halk otobüs esnafına 6 milyon 575 bin TL ceza kesilmiş durumda. Bu gerçekten bir rekordur. Ne kadarı haklı, haklı şikayetlerin cezaları ne kadar hakkaniyetli olduğu ise yine meçhuldür. 2017 yılına baktığımızda ise şuana kadar cezalarda %20 artış gözlenmekte.
Haksız yazılan ve hakkından fazla yazılan bu cezalar şoförlerimizin çalışma motivasyonunu bozmaktadır. Esnafımıza ise aylık giderlerde önemli artışlara sebep olmaktadır. Özellikle diğer taşıma türevlerinde olmayan bu uygulamanın da halk otobüslerinde olması esnafımızı daha da yaralamaktadır.
Zam Değil ki Gereklilik
Enflasyon her yerde. Yılsonunun gelişi ile her sektörde zamlar uygulandı. İşçi-memur maaşları, devlet harçları, SGK primleri, elektrik-su-doğalgaz ücretleri, trafik cezaları, araç fiyatları gibi her kaleme zam geldi. Sebebi ise enflasyon dendi. Fakat halk otobüslerinde bilet fiyatlarına halen enflasyon uğramadı. Hele ki en büyük gider kalemi olan mazot genel enflasyon oranından bile hızlı ilerlerken bilet zammı nasıl düşünülemez.
Üvey evladız dedik. İlgili kurumlar da sanırım bunun gereğini yerine getirdi. Toplu ulaşım hizmeti veren minibüs ve taksiye uygulanan zam bir tek halk otobüsüne uygulanmadı. Halk otobüsleri enflasyondan nasıl etkilenmiyor? Her şey zamlanırken bilet fiyatları nasıl yerinde kalıyor? Yapılan bu zamların yaşattığı kaybı esnaf nasıl telafi edecektir?
Toplumun hiçbir kesimi bilete yapılacak bir düzenlemeye karşı çıkmayacaktır. Hayatın pahalılığı ortadadır. Yakıt fiyatları da keza. Böylesi bir durumda zam denemez bu artışa. Halk otobüs esnafı imtiyaz istemiyor. Sadece hakkımızı istiyoruz. UKOME’den dahi geçen zammın acilen uygulanmasını bekliyoruz.
Daha Aktif Bir Oda İstiyoruz
Halk otobüsleri olarak yeni dönemde daha aktif ve çalışkan bir oda istiyoruz. Özellikle 2019 yılında yaşanacak seçimler öncesi sektörün daha aktif bir odaya ihtiyacı var. Sonuçta şirketlin yaptırım yetkisi bellidir. Ama odanın resmi bir gücü vardır. Bu yüzden sorunlarımızın asıl çözüm odağı esnaf odamızdır.
2019 yılı halk otobüsleri için bir dönüm noktası olabilir. O yüzden esnafımız bu yıl ki oda seçiminde gerçekten dikkatli olmalıdır. Geleceği adına doğru bir karar vermelidir. İyi bir oda nice başarılara imza atabilir. Bunun örnekleri İstanbul’da yanı başımızdadır. Minibüs ve taksiciler odasının son yıllarda yaptığı başarılar takdire şayandır. Kazanımlarını esnafları fazlası ile yaşamıştır. 2010 yılında bir otobüs üç taksi ederken şuan bir otobüs bir taksi etmiyor. Bu aktif bir odanın ne kadar önemli olduğunun en bariz göstergesidir.
Her şey esnafın elinde. Geleceğine esnaf karar verecek. Bugün yapacağı seçimler gelecekte evlatlarına miras olarak kalacaktır.
Yorum Yazın