Mülkiyet Kanunu isimli bir çalışma var. Kamu kanun hazırlarsa kendine fayda sağlar, bu olağan bir durumdur. Lakin muhatapları da fayda bekler. Yaklaşık 3 yıldır konuşulan bu çalışmada ilgili kurumların bir bölümü koşulsuz şartsız isterken bir kısmı ise karşı çıkıyor. Maalesef hiç kimse yasa ile sektörel bir fayda kazanma gayesinde değil!
Tüm ulaşım modları yasaya karşı tepkiler gösterdi. Tepkilerin haklı veya haksız olduğu benim konum değil. Ancak gördüğüm şu ki aslında kimsenin bir faydasına da imkan sağlayan içerik yok. Kamu bir yasal yapı kazandırmak istiyorsa bunu yapma adına birçok imtiyaz da sunar, yeter ki konunun takipçisi kurumlar ne isteyeceğini bilsin. 49 yıl süre kazanacağı için sevinçle yasayı bekleyenlere şunu sormak istiyorum. Finansal güvence olmayan bir hak ile geleceklerini güven altında görebiliyorlar mı? Değil 49, 1000 yıllık imtiyaz bile tanısa yasa ama kazancın olmazsa bu işi yapabilecek misin? Kamu istediği gibi bilet tarifesi belirliyor, her an yeni ücretsiz kalemler ekleyebilir. Oluşan finansal maliyete bir güvence sunuyor mu? Bugün 49 yıla çıkmak isteyenlerin bile asıl savunusu ihale süresi boyunca zararını daha uzun vade kazanarak telafi etmek.
Şehiriçi ulaşım sorunlu kamu hizmetidir. Eğer bu sektöre bir yasa çıkarılacak ise sürdürülebilirliği güvence altına alınacak bir yapıda olmalı. Bilet tarifeleri zararına taşımalık yapmaya engel olmalı veya sektörel maliyetler güvence altına alınmalı. Bu hem sektör mensuplarını hem de vatandaşı korumaktır. Aksi halde süreli veya süresiz ne fark eder. Nice iller gördük hatlarından vazgeçen. Her yıl alınacak ruhsat bedeli yasa ile TÜİK verilerine bağlanmış. Bu sektör hangi yıl enflasyon oranınca zam aldı? İddia ediyorum ki eğer yıllık bu beden enflasyona bağlanırsa 49 yıl sonra hat bedelini geçer ruhsat bedeli. İsteyenler 49 yıldır uygulanan bilet zamları ve enflasyon verileri esas alarak bir şema yapabilir.
49 ya da süresiz, sektörün asıl sorunu bu değil! Sektörel asıl ihtiyaçların belirlenmesi için artık işinin profesyoneli akil bir yapı kurulsun. Bu akil yapı alanının uzmanı isimlerden kurulsun. TÖHOB sektör adına taleplerde bulunacaksa bu talepler orada şekillensin. Hukuk, finans, planlama, siyaset… Bunların hepsi farklı konular. Keşke herkes bildiği işi yapsa.
Sadece tek bir örnek vereyim. TÜİK'e göre artış gösterecek yıllık ruhsat bedelini 2000 yılı İstanbul otobüs biletine uyarlayarak yaptığım bir hesabı sizlerle paylaşıyorum. Sadece 5 günlük ruhsat bedeli 75000TL yapıyor. Bu rakamı 2000 yılında ki bilet fiyatına uyarlayıp TÜİK oranınca her yıl arttığını düşünseydik 2024 yılında ödenmesi gereken ruhsat bedeli 110.000TL olacaktı. Yani bu yasa 2000 yılında geçseydi ruhsat bedeli bugün 110.000TL olmuştu. Arada tam 35.000TL enflasyona ezilmiş bir fark mevcut. Hasılatın düşmüş mü, bilete zam gelmiş mi hiç bakılmayacak!
Şimdi yasanın bu maddesini 49 yıla birileri uyarlasın. İddia ediyorum: HAT BEDELİNİ GEÇECEK!
Facebook Yorum
Yorum Yazın