Yaşanabilir Şehirler

Avrupa da birçok bağımsız özel kuruluş tarafından düzenli aralıklarla ve Alt Yapı, Toplu Ulaşım, Çevre, Sağlık Hizmetleri, Çoklu Kültür Eğlence, Turistik Yerler gibi kriterler çerçevesinde “Yaşanabilir Şehirler” araştırması yapılarak sonuçları yayınlamaktadırlar.

Bu çerçeve de pandemi sürecinden sonra bir araştırma da İngiltere merkezli The Ekonomist isimli Kuruluş tarafından yapılmış ve sonuçları paylaşılmıştır. Bu araştırmada ilk sırayı bütün araştırmalarda hep ilk 10 içinde yer alan Viyana, 2. Sırayı Kopenhag ve 3. Sırayı da Zürich şehirleri almıştır.

Bilineceği üzere Viyana Avusturya’nın başkentidir ve 2021 verilerine göre yaklaşık 1.700.000 nüfusa sahiptir. Yerleşim alanlarının büyüklüğü kadar yeşil alana sahip bu şehir “Yeşilliği”, tarihi mekanları ve çoklu kültürü ile ünlüdür. Parklar, bahçeler, tarlalar ve çayırlar, bir biyosfer rezervli bölge içeren milli park ve daha  fazlası olan yemyeşil bir şehir. Çevre koruma bilinci ve organik tarım sayesinde şehrin gelecek nesillerine, dünyanın en iyi mirası bırakılıyor. Temiz hava, kendine yeter bir şehir ve sağlıklı bir yaşam alanı. Ormanlar, çayırlar, bahçeler ve tarlalar, yoğun imarlı bölgelerin etrafında kocaman bir kuşak oluşturuyor. Tabii şehrin kalbinde de yeşil vahalar yer alıyor. Viyana Şehir Bahçeleri İdaresi, 850 park ve yeşil alanın yanı sıra 300.000 ağacın bakımıyla da ilgileniyor. Viyana parklarındaki ve bahçelerindeki bitkiler, çiçek bahçelerinde, profesyonel yöntemlerle yetiştiriliyor. Her yıl 360 bin bahar çiçeği, 1.5 milyon yaz çiçeği, 60 bin güz çiçeği ve 1 milyon çiçek soğanı üreten Viyana, Orta Avrupa’nın en renkli ve güzel kokan şehirlerinden birisi. Kısaca Viyana, mutlaka görülmesi gereken örnek ve güzel bir şehir. Bizatihi görmek imkanım olmadı ama Yaşanabilir Şehirler araştırması ve toplu ulaşım özellikleri nedeniyle uzaktan da olsa izlediğim bir kent.

HAVA LİMANI KENT MERKEZİ ARASINDA ULAŞIM
Havalimanından şehre ulaşım için çeşitli alternatifler mevcut.
Flixbus ile 5€ karşılığında Erdberg uluslararası otobüs terminaline ulaşabilirsiniz. Flixbus seferleri gün içerisinde saat başı veya iki saatte bir olarak düzenlenmiş. Otobüs terminalinden U3 (metro 3) ile şehir merkezine ulaşmak mümkün.

Ayrıca, Hava Alanının her yarım saatte bir kentin değişik banliyöleri ile bağlantısını sağlayan otobüsleri var. Otobüs ücretleri her hat için aynı: 8€. Biletinizi gidiş dönüş olarak alırsanız fiyat 13€.

En hızlı yöntem olan CAT tren bileti ise tek yön 11€, gidiş-dönüş 19€. Havalimanından şehir merkezine yolculuk süresi 16 dakika. Trende kablosuz internet bağlantısı, elektrik ve USB prizleri var.

Havalimanından taksi ile şehir merkezine ulaşım ücreti yaklaşık 35-40 EURO.

VİYANA MOBİL UYGULAMASI (İETT MOB GİBİ)
Viyana’da bulunduğunuz yerden gitmek istediğiniz yere toplu taşıma ile nasıl gideceğinizi alternatifleri ile size sunan bir uygulama mevcut. Bu uygulama üzerinden online olarak bilet satın almak ve biletinizi uygulama içinde dijital olarak taşımanız da mümkün. Uygulama sayesinde toplu taşıma kullanımının yanı sıra, bulunduğunuz konuma en yakın araç kiralama veya araç paylaşım sistemi üzerinden müsait en yakın aracı bulmanız mümkün.

VİYANADA TOPLU ULAŞIM

Viyana gayet zengin ve düzenli işleyen bir toplu taşıma sistemine sahip. Şehirde 5 Metro, 29 Tramvay ve 127 otobüs hattı yolculara hizmet veriyor.

Bilet fiyatları döviz kurlarındaki artış sebebiyle ülkemize göre pahalı diyebiliriz ama Euro kullanan bütün Avrupa şehirlerinde durum böyle. 

Bizdeki Mavi Kart gibi uzun süreli bilet almak her zaman olduğu gibi en ekonomik yöntem.

Toplu taşıma biletleri bütün operatörlerde geçerli. Uzun süreli biletlerinizi ilk kullanımınızda, tek kullanımlık biletlerinizi ise araçlara bindiğinizde doğrulatmanız gerekiyor ve biletleri yolculuğunuzun sonuna kadar saklamalısınız. Biletsiz ve kaçak binmenin cezası 105€ (aylık bilet fiyatının 2 katı Yani biz deki Mavi Kartın 2 katı karşılığı olarak yaklaşık 1.200,00TL). Eğer böyle bir durumla karşılaşır ve kontrolöre pasaportunuzu göstermezseniz sizi karakola götürme yetkisine sahipler.

Öncelikle Viyana, yıllardır en yaşanılabilir şehirler içinde olmasından da tahmin edebileceğiniz gibi toplu taşıma açısından çok iyi planlanmış bir şehir. Özellikle raylı sistem açısından çok gelişmiş. Her yere giden bir metro, tramvay ya da otobüs bulunmakta. Metro U Bahn, tramvay Strassenbahn, banliyö trenleri ise S Bahn olarak geçiyor. Viyana’da metro, tramvay ve otobüs hatları ile havalimanı ile şehir merkezi arasında işleyen CAT trenleri Wiener Linien adlı firma tarafından işletiliyor.

Aldığınız toplu taşıma biletleri havalimanı ulaşımları hariç hepsinde geçerli. Viyana şehir merkezi Zone 100 olarak adlandırılıyor. Metro ve tramvayların hepsi bu alan içinde çalışıyor. S Bahn’ın uzak istasyonları ise Zona 100 dışında olabilir, o zaman 2,40 €’luk tek binişlik bilete ilave bilet almak gerekiyor.

TOPLU ULAŞIM HİZMET SÜRESİ
Viyana’da metrolar sabah 5’ten gece yarısına kadar hizmet veriyor. Otobüsler ise sabah 5’ten gece 00:30’a kadar. Cuma, Cumartesi ve resmi tatil günlerinde metrolar 24 saat boyunca çalışıyor. Gece yarısından sonra gece otobüsleri yoğun hatlarda her yarım saatte bir hizmet vermeye devam ediyor.

BİLET FİYATLARI (2018)
Tekli bilet: 2.40€ (Çocuklar için 1,20€ – 65 yaş üzeri için 1,5€)

İki binişlik bilet 4,80 EURO
24 saatlik bilet: 8€
48 saatlik bilet: 14.10€
72 saatlik bilet: 17.10€
Haftalık bilet: 17.10€

Gün Bileti: 5,80€. Bu bilette dikkat etmeniz gereken 24 saat geçerli olmayıp kullandığınız günden sonraki gün saat 01.00’de bitiyor olması.

VİYANA KART UYGULAMASI
Eğer Viyana’yı müzeleri, sanat galeri ile dolu, dolu gezmeyi düşünüyorsanız Viyana Kart çok ekonomik.  Viyana kart müzelerden restoranlara kadar 210’dan fazla farklı noktada küçük indirimler sunuyor. Bu kartın Kırmızı ve Beyaz olarak iki farklı çeşidi mevcuttur. Kırmızı Kart ile yanınızda 15 yaşından küçük bir kişi ile birlikte toplu taşıma araçlarında ücretsiz seyahat etmeniz mümkün. Beyaz Kartın avantajları daha fazla. Yanınızda 16 yaşından küçük bir yolcu ile ücretsiz seyahat edebilme, rehberli gece turu, rehberli şehir yürüyüş turu ve şehir içi turistik gezi otobüsü bileti.
VİYANA KART FİYATLARI
Kırmızı Kart: 24 saat 17€ / 48 saat 25€ / 72 saat 29€
Beyaz Kart: 24 saat 32€ / 48 saat 37€ / 72 saat 41€

BİNİŞ SAYISI VEYA SINIRLI BİLETLER

VİYANA KART

Viyana Kart, sınırsız toplu taşıma kullanma hakkı ve çoğu yerde de indirim sağlayan bilet tipidir. Ama Viyana Pass biletiyle karıştırılmamalıdır. Bu bilet size çoğu yerde ücretsiz giriş değil 1-5€ arasında indirim sağlamakta. Viyana Kartın avantajı sizlere sadece müzelerde değil bazı restoran ve mağazalarda da indirim sağlaması. Ayrıca bu biletle 15 yaşından küçük çocuğunuz da aynı haklardan sizinle beraber ücretsiz faydalanabilir. Bu biletin de farklı türleri bulunmaktadır.

Viyana Kart: Bu en sade ve ucuz olan tipi. Sınırsız toplu taşıma kullanma hakkı ve indirimli aktiviteler sağlar. Bir günlük 17€, iki günlük 25€, üç gün 29€. 15 yaşa kadar olan bir çocuk yanınızda aynı haklardan ücretsiz yararlanır. Bu bilette havalimanı ulaşımı bulunmamaktadır.

Viyana Kart+Aktarma: Yukarıdaki bilgilere ekstra olarak bu bilette havalimanı ulaşımı bulunmakta ve 15 yaşa kadar olan yanınızdaki iki çocuk için aynı haklar geçerli. Bir günlük 34€, iki günlük 42€, üç günlük 46€.

Viyana Kart+Tur: Bu bilette ise havalimanı transferi olmayıp 24 saat Hop On Hop Off turist otobüsü turu bulunmakta. Yanınızdaki 15 yaş altı 1 çocuk aynı haklara sahip. Bir Günlük 43€, iki günlük iki günlük 51€, üç günlük 55€.

Viyana Kart + Tur + Transfer: Bu bilete de her şey dahil. Bir günlük 60€, iki günlük 68€, üç günlük 72€.

Viyana Pass

Geldik her turistik Avrupa başkentini vazgeçilmez ne yapmak istiyorsan yap, kim tutar seni biletine. Fakat bu bilet tahmin edileceği gibi cebinizdeki Euroları tutmanıza engel olacak çünkü en pahalı bilet tipi. Pahalı olsa da müzelere gireceğim, saray turlarına katılacağım diyorsanız almanız gereken bilet Vienna Pass. Bu kart sınırsız toplu taşıma kullanma hakkı ve 60’tan fazla yere ücretsiz giriş hakkı tanıyor. 6 yaşından küçükler için bu kartı ücretsiz olarak, 6-18 yaş arası için de indirimli olarak alabilirsiniz. Bu kartta da dikkat etmeniz gereken kartın ilk kullandığınız andan itibaren o günü sonunu 1 gün sayması. Yani gece geç saatlerde bu kartı ilk defa kullanırsanız bir günlük hakkınız boşa gidecek demek.

FİYATLARI

1 Günlük: Tam: 79€ / 6-18 yaş: 39,5€

2 Günlük: Tam: 99€ / 6-18 yaş: 49,5€

3 Günlük: Tam: 159€ / 6-18 yaş: 79,5€

METRO HATLARI

Viyana merkezde 5 tane metro hattı çalışıyor ve hemen hemen her yere ulaşmanız mümkün. Metroya binerken bilet kontrolü olmuyor. Sadece aldığınız bileti, ilk kullanımda makineye okutup, üzerine tarih ve saat basılmasını sağlamalısınız. Daha sonra bilet hep yanınızda bulunsun yeterli. Nadiren de olsa kontrolde biletinizi gösteremezseniz 105€ ceza ödemek zorunda kalınabiliyor.

TARMVAY HATLARI

Metro hattının tamamlayıcısı tramvay da oldukça geniş bir ağa sahip.

OTOBÜS HATLARI

Viyana'da yeşil enerjiye dönüş başladı! Elektrikli Otobüs Merkezi İnşa Ediyor

Merkezde 52 elektrikli otobüs bulunacak. Projenin tahmini maliyeti 40 milyon avro

Viyana Şehir Hatları, elektrikli otobüsleri gelecekte daha fazla kullanmak istiyor. Bu amaçla 52 adet elektrikli otobüs için bir garaj ve altyapının olduğu bir merkez kuruluyor. E-otobüsleri şarj etmek için gereken elektriğin büyük bir kısmı, Garajın çatısındaki güneş enerjisi panelleriyle karşılanacak.

Elektrikli otobüsler için kurulacak yeni merkezin 2023 yılı sonuna kadar hazır olması planlanıyor. Merkezin yapılacağı alan 22.000 metrekare olacak, tahmini inşaat maliyeti ise 40 milyon avro.

ARAÇ KİRALAMA
Eğer erken rezervasyon yaparsanız Viyana’da araç kiralama bedeli günlük 25€ civarı bir ücretten başlıyor. Son dakikaya kaldığınızda fiyatlar oldukça değişkenlik gösterebiliyor. Yolculuk edecek kişi sayısına göre araç kiralamak ekonomik olabilir. Kiralamayı dilerseniz havalimanından, dilerseniz şehir içinden yapabilirsiniz. İki alternatifte de uluslararası kiralama şirketleri hizmet veriyor.  Araç kiralamak için minimum yaş 21.

Otoyol sistemi ve ücretleri
Avusturya’da otoyollar ücretli ve ücretlendirme sistemi Türkiye’den farklı olarak ön ödemeli. 10 günlük etiketli (HGS) kullanım ücreti 9€. “Acelem yok ben geze geze giderim,” derseniz yine bizdeki gibi ücretsiz alternatif yollar da mevcut, ama bu yollar özellikle dağlık bölgelerde size çok vakit kaybettirecektir. Ön ödemeli etiketli sistemin dışında bazı tüneller ve Alp bölgesi yolları da ayrıca ücretli.

Otoyolların giriş ve çıkışlarında gişe sistemi yok, ödeme kontrolü güzergah boyunca yer alan Video kameralarla yapılıyor. Ülkenin sınır kapılarında veya şehir içi benzincilerden “ Vignette” adındaki otoyol etiketlerini almanız gerekiyor. Haftalık, aylık veya senelik olarak satılan bu biletler aracın ön camına görünür bir şekilde yapıştırılarak kullanılıyor.

TRAFİK KURALLARI
Arka koltuklar dahil bütün yolcuların emniyet kemeri takması zorunlu.
Şehir içi hız sınırı sokak aralarında 30 km/h, ana caddelerde 50 km/h, çevre yollarında 70 km/h.
Şehir dışı hız sınırı bölünmüş yollarda 90 km/h, otoyollarda 100 km/h, 110 km/h,120 km/h ve 130 km/h olarak değişiyor.
Boyu 135 cm‘den kısa çocukların ön koltukta oturması yasak.

Şehir içinde bisiklet ve yayalar öncelikli.

OTOPARK
Viyana şehir merkezinde ücretsiz araba park etmek mümkün değil. Hafta içi akşam belirli saatlerden sonra ve pazar günleri yol kenarı park cepleri ücretsiz. Kapalı otoparkların saatlik ücreti yaklaşık 2€’dan başlıyor.

Bazı alışveriş merkezleri kendilerinden alışveriş yapan müşterilerine belirli bir saate kadar ücretsiz park imkanı sunabiliyor. 

TRAFİK DURUMU
Viyana bir başkent olduğu için özellikle işe gidiş ve geliş saatlerinde trafik yoğunluğu yaşanabiliyor.

BİSİKLET KİRALAMA
Viyana’da City Bike adında belediyeye ait bir bisiklet kiralama sistemi mevcut. City bike turistik ve toplu taşıma merkezlerinde (yoğun metro, tramvay, tren istasyonları gibi) 1.500 adet bisikleti ile 121 noktada hizmet veriyor. Bu sistem üzerinden bisiklet kiralamaya başlamadan önce City Bike Tourist kartı almanız gerekiyor.
BİSİKLET KİRALAMA ÜCRETLERİ

2. saat :1€ / 3.saat 2€ / 4.saat ise 4€ hesabınızdan kesiliyor. Tabi bu ücretler bisikleti aralıksız kullanıp, park noktalarına geri bırakmadığınız takdirde bu şekilde kesiliyor. Eğer ilk bir saati doldurmadan bisikleti herhangi bir park noktasına bırakır ve 15 dakika sonra tekrar alırsanız yine ilk bir saat ücretsiz olarak kullanabilirsiniz. Böylece gezdiğiniz noktalar arasında bisikleti bıraktığınızda ekstra ücretler yansımadan günlük 2.5€ karşılığında bisikletle bütün Viyana’yı dolaşabilirsiniz.
120 saat içerisinde geri bırakılmayan bisikletler için 600€ ceza kesiliyor.

Viyana’da 1.379 km bisiklet yolu ve 1 milyondan fazla bisiklet sürücüsü var. Doğal olarak bisiklet trafiği oldukça yoğun. Avusturyalı sürücüler de bisikletlilere son derece saygılı.

Bazı noktalarda yaya ve bisiklet yolları ortak oluyor buralarda hız limiti 10 km/h.

TAKSİLER
Taksilerin açılış ücreti 3.85€, kilometre başına mesafe ücreti ise 1.62€. Türkiye’dekinden farklı olarak bir de trafikte bekleme ücreti var, onun da saati 27.80€ . Ödemeyi nakit veya kredi kartı ile yapmanız mümkün. Taksilerin birçoğu yeni ve üst segment otomobiller.

Bir farklı örnek olarak sizlere Viyana kentini, niçin sürdürülebilir kent seçildiğini anlatmaya çalıştım. Ekonomik imkanlar, kent özellikleri nedeniyle elbette uygulamalar kentten kente değişiyor. Değişmeyen tek şey Avrupa da ve hatta Dünyada toplu taşımaya bizden çok farklı bakış açısı. Yeşil kentler oluşur iken toplu ulaşımın buna etkisi görüldüğü için toplu ulaşım özel olarak korunuyor ve her türlü yatırımı yapılıyor. Toplu ulaşım kentlerin olmazsa olmaz ihtiyacı, elemanı haline gelmiş. Bunun sonucunda bir toplu ulaşım kültürü oluşmuş. Bizde neden olmasın? Elbette olabilir. Ancak kamunun toplu ulaşımın kent hayatı üzerindeki etkisini kabul ederek gerekle yasal düzenlemeleri yapması şart.

Herkesin Kurban Bayramlarını tebrik ediyor ve hayırlı, huzurlu, sağlıklı bir Temmuz ayı diliyorum. Özellikle huzura çok ihtiyacımız var. Yüce mevladan bir an evvel huzur  temenni ediyorum.